Heilig Hartbeeld kerkhof Ospel

 

Op de RK begraafplaats achter de kerk te Ospel bevindt zich een H Hartbeeld.  Dit beeld is in 1926 opgericht en ingezegend op zondag 13 juni 1926 met een plechtig Te Deum. Het is door de parochie mede opgericht als geschenk aan pastoor PJH Caris die toen zijn 25-jarig jubileum als pastoor te Ospel vierde. Hij was van 1899 tot 1930 pastoor te Ospel.

Het beeld/monument bestaat uit 3 delen hetgeen voor die tijd uitzonderlijk was. Op de meeste plaatsen bestaat een dergelijk monument uit een (1) beeld. Het middelste beeld stelt voor het H Hart en de twee andere een landbouwer met korenschoof (rechts) en moeder en kind (links). Het beeld is gemaakt door A. M. Verschueren destijds leraar aan de Leergangen te Tilburg. Het is gemaakt uit Savoniersteen, een vrij zachte steensoort. Het beeld heeft in 1926 fl. 5000,- gekost en dit bedrag is geheel door de parochianen bij elkaar gebracht. Het beeld is geplaatst in een daartoe aangelegd parkje.

De cultuurhistorische waarde van het beeld is gelegen in het feit dat het een exponent is van de periode van het Heilig Roomse Leven. In veel parochies in Nederland en België is in de jaren twintig van de vorige eeuw een dergelijk beeld geplaatst. Echter het beeld op Ospel onderscheidt zich doordat het meer allure heeft en groter in omvang is dan op de meeste andere plaatsen. Het was toen een demonstratie van het katholieke geloof. Het neemt op het kerkhof een prominente plek in en ook gezien vanuit de O.L.Vrouwestraat heeft het een prominente plek in het dorpsbeeld.  In 1920 werd te Weert en Nederweert een H Hartbeeld geplaatst. Dus Ospel kon niet achterblijven en pastoor Caris nam het initiatief. Hij vroeg de parochianen om een flinke bijdrage te doen immers zo zei hij, het beeld op Ospel moest groter en mooier worden dan dat in Nederweert. Dat is ook gelukt. Op de meeste plaatsen bestaat het beeld uit een (1) figuur. Te Ospel zijn het drie figuren. Een H Hartbeeld met een (agrarisch) gezin, vader, moeder en kind. Een vergelijkbaar beeld staat in Oud Geleen maar daar is het een mijnwerkersgezin. De vaderfiguur heeft geen korenschoof maar een mijnwerkerslamp bij zich.

Omdat het beeld gemaakt is van een vrij zachte steensoort is mosgroei een van de problemen. Dus het wordt vochtig er gaat mos op groeien en vriest om sommige plekken stuk.

Groot onderhoud.

In de zomer 1995 is het monument gerenoveerd door de fa Rompelberg uit Elsloo. Ook kwam men toen al tot de conclusie dat de beelden goed waren maar het probleem voortkwam uit vochtophoping in de sokkel. Op advies van de fa Rompelberg is de achterkant opengemaakt, de open ruimte onder het beeld goed droog gemaakt en daarna gevuld met zand en zijn de ventilatieroosters geplaatst. Er was toen ook sprake van het verwijderen van de verflagen en schilderen. Dus het was blijkbaar al voor die datum geschilderd. Volgens deskundigen had dit nooit mogen gebeuren. Echter nu de verflaag verwijderen is een kostbare aangelegenheid.

In 2021 was de staat van het beeld weer zeer slecht en was groot onderhoud noodzakelijk.

 

 

 

 

 

 

Voor en na het groot onderhoud.

Het beeld is toen grondig gereinigd en door Armand Mathijs uit Geleen geheel gerenoveerd. Daarna is het voorzien van 2 lagen verf. Ook is weer discussie gevoerd over het verven van het beeld. De oude verlagen deskundig verwijderen was financieel niet haalbaar. Ook zijn de trappen gerenoveerd en zijn de oude tegels op het plateau welke stuk gevroren waren vervangen door een nieuwe tegelvloer. Op 2 oktober 2021 is het weer (opnieuw) ingezegend.

 Graftombe?

Volgens overlevering zouden zich onder het beeld 3 graftombes bevinden. In een van deze 3 tombes zou pastoor Caris begraven willen worden. Dat dit een verhaal is dat (toen) op Ospel de ronde deed is op zich niet zo vreemd. Immers onder het beeld bevindt zich inderdaad een ruimte van 1,50-1,80 en 2,60 meter (h-br-diepte).  Echter omdat het beeld van zachte steen is gemaakt is optrekkend vocht een probleem. Mogelijk wist men dat toen ook en heeft men dit trachten te voorkomen (hetgeen niet gelukt) door er een open ruimte onder het beeld te maken. Daarnaast was pastoor Caris van een familie met aanzien uit Weert (Oelemarkt) en waarschijnlijk werd gedacht dat hij begraven in een tombe wel bij zijn stand zou horen. In 1930 is pastoor Caris met emiraat gegaan en is in Weert gaan wonen. Daar is hij op 7 november 1935 overleden. Hij is begraven op het kerkhof te Weert bij zijn andere familieleden.

Dus is de open ruimte onder het beeld een graftombe?? We zullen het nooit weten of moeten we het niet willen weten onder het motto:

Laat je een mooi verhaal niet om zeep helpen door de feiten.